Membrany w kurtkach sportowych i outdoorowych zapewniają wysoki komfort w czasie aktywności fizycznej w trudniejszych warunkach atmosferycznych. Te innowacyjne dodatki różnią się jednak między sobą chociażby rodzajem tkaniny czy sposobem zespolenia z pozostałymi warstwami kurtki. Jak wybrać tę najlepszą odzież funkcyjną? Jak czyścić, by zachować właściwości, jakie ma kurtka z membraną: jak prać ją i suszyć? Czy da się ją naprawić?
W dalszej części artykułu:
- Co to jest membrana w kurtce i jak działa?
- Najpopularniejsze rodzaje membran stosowanych w kurtkach
- Jak wybrać kurtkę z odpowiednią membraną na różne warunki pogodowe?
- Jakie są różnice między wodoodpornością a oddychalnością membrany?
- Jak prać kurtkę z membraną?
- Jak naprawić membranę w kurtce?
Co to jest membrana w kurtce i jak działa?
Membrany w kurtkach to dodatkowe warstwy materiału, których zadaniem jest zwiększenie ochrony przed wiatrem i wilgocią przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej oddychalności. Tkanina umieszczana jest pomiędzy zewnętrzną a wewnętrzną warstwą kurtki. Wykonana jest zazwyczaj z polietylenu o budowie siateczkowej. Otwory są mikroskopijne — mniejsze od kropli wody (w zaawansowanych modelach nawet o 20 000 razy), a jednocześnie większe niż cząsteczki pary wodnej. Dzięki temu kurtka z membraną nie przemięka, ale jednocześnie odprowadza wilgoć z ciała na zewnątrz w celu zwiększenia komfortu oraz minimalizacji ryzyka wychłodzenia.
Inne rodzaje membran w kurtkach sportowych i outdoorowych wykonane są z poliuretanu, który zapewnia właściwości hydrofilowe. Warstwa odzieży absorbuje wówczas pewne ilości wilgoci w postaci pary wodnej, by następnie wraz z potem transportować ją na zewnątrz.
Jeśli zastanawiasz się, jaka membrana w kurtce będzie najlepsza, zwróć uwagę na jej najważniejsze parametry, a także sposób zespolenia z pozostałymi elementami, z którymi tworzy tzw. “laminat”.
Najpopularniejsze rodzaje membran stosowanych w kurtkach
Kurtki z membraną dzielimy na trzy rodzaje: z laminatem dwuwarstwowym 2L, dwuipółwarstwowym 2,5L oraz trzywarstwowym 3L.
Membrany w kurtkach 2L są zespolone tylko z warstwą zewnętrzną. Wewnętrzna tkanina może mieć postać siateczki w lżejszych, wiosenno-jesiennych modelach lub warstwy ocieplającej, gdy jest to element stroju do aktywności w niższych temperaturach. Obecnie producenci powoli odchodzą od tych modeli ze względu na ich nieco większą wagę i objętość.
Laminat 2,5-warstwowy oznacza, że membrana w kurtkach zespolona jest całkowicie z zewnętrzną warstwą, natomiast wewnątrz zastosowana jest specjalna, cienka powłoka lub innowacyjny nadruk. Ich zadaniem jest dodatkowe zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi. Cechą charakterystyczną tego typu rozwiązań jest wyjątkowa lekkość przy jednocześnie wysokich parametrach wodoodporności i oddychalności.
Jak łatwo się domyślić, membrany w kurtkach z laminatem 3-warstwowym są najbardziej zaawansowaną opcją. W tym wypadku wszystkie trzy elementy tkaniny są ze sobą zespolone. To zapewnia wysoką odporność nie tylko na trudne warunki atmosferyczne, ale też na uszkodzenia mechaniczne. To modele dla wymagających znane jako kurtki z membraną hardshell.
GoreTex i inne membrany
GoreTex to tkanina wodoodporna i oddychająca, która wymyślona została już w 1976 r. i początkowo wykorzystywana w kombinezonach amerykańskich astronautów. Oka w siateczce są 700 razy większe niż cząsteczki pary wodnej i ok. 20 000 razy mniejsze niż cząsteczka wody. Obecnie jest to najczęściej stosowana tkanina jako membrany w kurtkach sportowych.
Niektóre, profesjonalne firmy opracowują własne rozwiązania, wykorzystując najnowsze osiągnięcia technologii. The North Face mam swoją Futurelight, John Wolfskin — Texapore Core, a marka Columbia hydrofobową Omni-Tech. To tylko trzy najbardziej popularne przykłady.
Jaka membrana w kurtce będzie najlepsza dla biegacza lub fana przejażdżek rowerowych?
Jak wybrać kurtkę z odpowiednią membraną na różne warunki pogodowe?
Najbardziej uniwersalne są sportowe kurtki z 2,5-warstwowym laminatem. Membrana w kurtkach zespolona z materiałem zewnętrznym zapewnia niezbędną lekkość, co jest niezbędne dla minimalizacji oporu powietrza i utrzymania wydajności i efektywności kolarza czy biegacza. Takie opcje jak kurtka Parle turkusowa z membraną na wiatr i deszcz zajmują niewiele miejsca, a po złożeniu mieszczą się nawet w sakwie pod siodełkiem. Parametry techniczne zapewniają odpowiednią osłonę przed wilgocią i chłodem podczas średnich i intensywnych aktywności fizycznych, takich jak jogging czy właśnie jazda na rowerze — zarówno gravelowym, jak i szosowym.
Tymczasem membrany w kurtkach z laminatem 3-warstwowym to już opcje dla naprawdę wymagających, którzy potrzebują ochrony w naprawdę trudnych warunkach. Są to zazwyczaj opcje na zimowe aktywności górskie.
Rodzaje membran w kurtce z 2-warstwowym laminatem, a właściwie sposób ich łączenia z pozostałymi elementami sprawia, że są to modelek, po które rzadko już sięgają sportowcy. Zazwyczaj to opcje trekkingowe lub na lekkie, miejskie spacery. Sprawdzają się też w aktywnościach typu nordic walking.
Jakie są różnice między wodoodpornością a oddychalnością membrany w kurtce sportowej?
To, jaka membrana w kurtce będzie najlepsza na sportowe aktywności, decydują jej parametry techniczne.
Wodoodporność definiuje ilość wody, którą materiał zatrzyma na zewnątrz. Tymczasem oddychalność ma na celu nie tylko zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, ale także odprowadzanie wilgoci od ciała na zewnątrz. Oba parametry mają swoje wartości i oznaczenia.
Wodoodporność membrany w kurtkach sportowych określa się w milimetrach słupa wody na jeden metr kwadratowy materiału (mm/H2O). Najbardziej uniwersalne, a tym samym polecane są modele o parametrach 10 000 mm/H2O, które zapewniają wystarczającą szczelność materiału nawet przy intensywnych opadach deszczu. Opcje 5 000 - 10 000 mm/H2O przeznaczone są na treningi w lekkich mżawkach i są zalecane raczej jako wierzchnie okrycie latem i późną wiosną. W ekstremalnych warunkach pogodowych sprawdza się hardshell, czyli kurtka z membraną o wodoszczelności powyżej 10 000, a nawet 20 000 mm/H2O.
Tymczasem oddychalność określa się ilością gram cieczy, którą w ciągu doby przepuszcza 1m2 materiału. Membrany w kurtkach profesjonalnych powinny mieć ten parametr na poziomie min. 10 000 g H2O/m2. Jednak im wyżej, tym lepiej, o czym powinni pamiętać zwolennicy sportów wysiłkowych.
Dla oceny jakości i dostosowania kurtki do różnych sportów wysiłkowych ważny jest także współczynnik oporu parowania (tzw. RET), który określa opór, jaki stawia materiał parze wodnej powstającej w wyniku pocenia się ciała. Oceniany jest on w 13-punktowej skali. Najlepsze, profesjonalne kurtki z membraną mieszczą się w przedziale 0-6. To modele na naprawdę ekstremalne wysiłki w trudnych warunkach- wspinaczkę górską czy treningi rowerowe przygotowujące do zawodów. Na lekkich przejażdżkach czy podczas biegów rekreacyjnych wystarczy okrycie wierzchnie RET 6-13.
Jak prać kurtkę z membraną?
Odpowiednia pielęgnacja jest kluczowa dla zachowania parametrów, jakie ma kurtka z membraną. Pranie warto ograniczyć jedynie do sytuacji koniecznych, czyli po intensywnym przepoceniu materiału lub jego zabrudzeniu. Przed właściwym czyszczeniem należy usunąć gąbką większe plamy z powierzchni zewnętrznej. Następnie zasunąć wszystkie suwaki i zapiąć guziki.
Kurtki z membraną można prać mechanicznie w przeciwieństwie do większości cieńszych elementów stroju sportowego. Do bębna ubranie wkładamy po prawej stronie, aby zminimalizować ryzyko uszkodzania membrany. Najlepiej użyć programu do ubrań sportowych. Jeśli takiego nie ma, ustawiamy na 30-40 st C i średnią ilość obrotów. Najlepiej stosować się do wskazówek na metce producenta.
Najlepsze są detergenty przeznaczone do ubrań ochronnych typu kurtka z membraną. Pranie w nich zapewnia jednocześnie zabezpieczenie warstwy przed zniszczeniem, a tym samym wydłuża żywotność stroju.
Po upraniu kurtkę trzeba rozłożyć płasko do pełnego wyschnięcia.
Pamiętaj także, że membrany w kurtkach wymagają regularnej konserwacji. Służą do tego odpowiednie środki chemiczne dostępne w sklepach z odzieżą sportową. W przypadku niektórych modeli możliwe jest zastosowanie środków piorących 2w1, które konserwują odzież przy każdym praniu. Nie jest to jednak wskazane przy kurtkach z ociepliną. Tutaj trzeba sięgnąć po oddzielny impregnat, który czasem ma postać wygodnego sprayu.
Co zrobić, gdy materiał uległ uszkodzeniu?
Żywotność odzieży sportowej: Jak naprawić membranę w kurtce?
Wiele zależy od rodzaju uszkodzenia. Przy niewielkich przetarciach można zastosować specjalistyczne łaty dostępne w sklepach sportowych. Nakleja się je z dwóch stron odzieży. Dzięki temu materiał zachowuje takie same parametry wodoszczelności i oddychalności.
Przy dużych uszkodzeniach zazwyczaj jedynym rozwiązaniem jest oddanie kurtki do profesjonalnego serwisu, który zajmuje się naprawą odzieży sportowej. Czasem jednak pozostaje kupno nowej.